Bạn có nghĩ rằng bạn đang có một lá gan khỏe mạnh? Không hẳn như vậy đâu. Sự thật là, gan của bạn là một trong những cơ quan lớn nhất (2% trọng lượng cơ thể của bạn) và trong số các cơ quan quan trọng nhất trong cơ thể bạn. Trên thực tế, gan một mình chịu trách nhiệm cho hơn 300 chức năng khác nhau, thậm chí giúp các cơ quan khác hoạt động hiệu quả hơn. Gan có vai trò trong việc hỗ trợ sự trao đổi chất, giải độc, miễn dịch, lưu trữ các chất vitamin. Chính vì thế, có thể khẳng định rằng gan có vai trò rất quan trọng đối với cơ thể của con người. Có một sự thật là chính những thói quen hằng ngày khiến cho sức khỏe của gan bị ảnh hưởng. Dưới đây là một số thói quen tốt để ngăn ngừa tăng cơ hội phát triển ung thư gan và chăm sóc gan khỏe mạnh:

Theo Hiệp hội Ung thư Mỹ, những người béo phì có nhiều khả năng bị chẩn đoán mắc ung thư gan hơn vì họ dễ mắc bệnh như tiểu đường và bệnh gan nhiễm mỡ. Duy trì chế độ ăn uống cân bằng là biện pháp phòng tránh ung thư gan hiệu quả và có thể cải thiện sức khoẻ tổng thể cho phần gan trong cơ thể bạn. Sử dụng những thực phẩm giàu chất chống oxy hoá, như rau và trái cây là cách bảo vệ gan hữu hiệu chống lại tổn thương do viêm và các gốc tự do gây ra.

Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD) là một trong những yếu tố nguy cơ chính gây ung thư gan. Chỉ riêng ở Mỹ, ung thư gan được xếp hạng là nguyên nhân gây tử vong phổ biến thứ 5 đối với nam giới và thứ 7 đối với phụ nữ về các biến thể ung thư. Để ngăn ngừa nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu này, bạn hãy cân nhắc chuyển sang chế độ dinh dưỡng có chứa ngũ cốc nguyên hạt, trái cây và rau quả, vì chúng giúp duy trì một hệ thống tiêu hóa khỏe mạnh.

Thêm vào đó, việc tiêu thụ quá nhiều các loại chất béo đặc thù, đặc biệt là các loại mỡ bão hòa và mỡ chuyển hóa, có thể làm tăng nguy cơ ung thư gan. Một chế độ ăn đa dạng thúc đẩy hấp thụ chất béo có lợi được tìm thấy trong các loại thực phẩm như hạch quả, hạt và cá giàu chất béo.

Uống rượu bia là một hoạt động phổ biến trong xã hội, nhưng điều quan trọng là phải nhận thức được ảnh hưởng của nó đối với sức khoẻ, đặc biệt là mang lại nguy cơ gây ung thư. Khi bạn uống rượu bia, cơ thể bạn trải qua một sự biến đổi, chuyển đổi thức uống thành một chất được gọi là acetaldehyde.

Đó là một hợp chất dường như vô hại; tuy nhiên, nó có khả năng gây tổn hại cho DNA, có khả năng mở đường cho sự phát triển của ung thư. Nhưng nguy hiểm của rượu không dừng lại ở đó. Rượu cũng gây căng thẳng oxy hoá trong các tế bào của chúng ta, có thể dẫn đến tổn thương tế bào, làm tăng thêm nguy cơ ung thư. Gan, một cơ quan quan trọng đối với sức khoẻ của chúng ta, cũng không ngoại lệ.

Uống rượu quá mức có thể gây viêm và sẹo, được gọi là xơ gan, có liên quan chặt chẽ đến sự phát triển của ung thư gan. Hơn nữa, rượu có thể can thiệp vào cơ chế phòng thủ tự nhiên của cơ thể chúng ta, làm cho các chất có hại, như những chất được tìm thấy trong thuốc lá, dễ dàng xâm nhập vào hệ thống của chúng ta làm tăng thêm nguy cơ về sức khỏe. Đối với những người quan tâm tới ung thư vú, điều đáng chú ý là uống rượu có thể làm tăng nồng độ estrogen, có khả năng làm tăng nguy cơ ung thư vú.

Bằng cách thực hành quan hệ tình dục an toàn, đặc biệt là khi sử dụng biện pháp bảo vệ như bao cao su, bạn có thể gián tiếp giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư gan. Một số nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục (STI) có liên quan đến nguy cơ ung thư gan tăng lên.

Ở các nước phương Tây, viêm gan C là nguyên nhân phổ biến nhất của bệnh ung thư biểu mô tế bào gan (HCC, một loại ung thư gan), trong khi ở châu Á, viêm gan B thường là nguyên nhân dẫn đến bệnh ung thư gan phổ biến hơn. Những người bị virus này là những người uống rượu bia rất nhiều (hơn 6 ly rượu hoặc bia mỗi ngày), làm gia tăng đáng kể khả năng phát triển HCC.

Gan đóng một vai trò quan trọng trong việc phân hủy các loại thuốc khác nhau, bao gồm cả thuốc không kê đơn và thuốc được kê đơn bởi các nhà cung cấp dịch vụ y tế. Tuy nhiên, điều quan trọng cần phải nhận ra rằng quá trình phân hủy thuốc này diễn ra với tốc độ khác nhau đối với mỗi người, dẫn đến khả năng làm cho một số người dễ bị tổn thương gan hơn.

Một số loại thuốc có khả năng gây viêm gan, ngay cả khi hệ thống phân hủy gan hoạt động bình thường. Ngoài ra, việc tiêu thụ liều lượng lớn nhiều loại thuốc có thể gây hại cho gan khỏe mạnh.

Viêm gan do thuốc gây ra có thể được kích hoạt bởi một loạt các loại thuốc, nhưng một tội phạm phổ biến là acetaminophen, thường được tìm thấy trong thuốc giảm đau và thuốc giảm sốt. Khi dùng ở liều lượng vượt quá các hướng dẫn được đề nghị, acetaminophen có thể dẫn đến tổn thương gan. Hơn nữa, những người tham gia vào việc tiêu thụ rượu quá mức có nguy cơ tăng lên của vấn đề này.

Điều quan trọng là phải cẩn thận và tuân thủ liều lượng khuyến cáo khi dùng thuốc, đặc biệt là những thuốc có chứa acetaminophen. Ngoài ra, nếu bạn thường xuyên uống rượu, điều quan trọng là phải nhận thức được những rủi ro tiềm tàng liên quan đến việc kết hợp rượu và một số loại thuốc.

Mọi người thường nói nhiều đến việc “phòng bệnh hơn chữa bệnh”, điều này hoàn toàn đúng với sức khỏe của chúng ta. Đặc biệt nếu bạn nằm trong nhóm nguy cơ cao phát triển ung thư gan, kiểm tra y tế thường xuyên nên được ưu tiên trong lịch trình của bạn. Dưới đây là các tiêu chí và dấu hiệu sức khoẻ thuộc thể loại nguy cơ cao:

• Người uống bia rượu nhiều kèm bị xơ gan
• Người bị nhiễm viêm gan B và C
• Bệnh nhân mắc bênh lý thừa sắt di truyền chưa được điều trị

Tham khảo ý kiến chuyên gia chăm sóc sức khoẻ thực sự là cách tốt nhất để đánh giá mức độ rủi ro cho sức khỏe của bạn và phát triển một kế hoạch cá nhân cho việc sàng lọc, phòng ngừa và điều trị.

Nếu bạn đang tìm kiếm một trung tâm đáng tin cậy để sàng lọc và điều trị ung thư, bạn có thể xem xét liên lạc với Trung tâm Điều Trị Ung Thư Singapore (TCC) để được hỗ trợ. Họ có thể cho bạn lời khuyên từ chuyên gia và dịch vụ cần thiết để xử lý nhu cầu cụ thể của bạn.

1. https://www.chp.edu/our-services/transplant/liver/education/organs/liver-functions
2. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/
3. https://www.medicalnewstoday.com/articles/how-to-prevent-liver-cancer#make-lifestyle-changes 
4. https://www.cancer.net/blog/2022-04/what-know-about-nonalcoholic-fatty-liver-disease-nafld-and-its-link-cancer
5. https://www.cancer.net/blog/2023-08/how-alcohol-increases-your-cancer-risk-and-what-know-about-reducing-it. 
6. https://www.cancer.org/cancer/types/liver-cancer/causes-risks-prevention/risk-factors.html 
7. https://medlineplus.gov/ency/article/000226
   
8. https://www.cancer.gov/types/liver/what-is-liver-cancer/causes-risk-factors.